تأثیر تراکم بوته بر عملکرد کمّی ‌و کیفی آویشن باغی در شرایط دیم هفت استان ایران

به‏منظور تشخیص مناسب‌ترین مکان و تراکم کشت آویشن باغی در شرایط دیم، آزمایشی به‏صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در هفت استان کشور انجام شد. عوامل مورد بررسی در آزمایش شامل تراکم (4، 6 و 8 بوته در مترمربع)، زمان (سال اول و دوم پس از کشت) و مکان (تهران، خراسانشمالی، اصفهان، کردستان، کرمانشاه، گیلان و آذربایجان شرقی) بود. ویژگی‌های اندازه‌گیری شده شامل ارتفاع، قطر تاج‌پوشش، عملکرد مادة خشک اندام هوایی، بازده اسانس و عملکرد اسانس در مرحلة گل‌دهی کامل بود. نتایج نشان داد که برهم‌کنش تراکم، مکان و سال بر همة ویژگی‌های مورد مطالعه معنا‌دار بود. بیشترین عملکرد مادة خشک (1734 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد اسانس (84/16 کیلوگرم در هکتار) اندام‌های هوایی در تراکم 8 بوته در متر‌مربع در گیلان به‌دست آمد. بیشترین درصد اسانس (96/1 درصد) به اصفهان و کمترین درصد آن (50/0 درصد) به آذر‌بایجان‌شرقی تعلق داشت. در‌ کل، به‌نظر می‌رسد که کشت آویشن باغی در تراکم‌های بالا می‌تواند به تولید بیشتر ماده خشک و عملکرد اسانس در شرایط دیم کشور بیانجامد.